Eindelijk bottelen!

De echte fans kopen hun wijnen uit de Haut-Medoc anderhalf jaar voordat ze de fles ingaan. Dat is voor de kopers nogal een gok, maar voor de wijnboeren een zekerheidje. Zo’n circus is het in Nederland niet. Een wijn koop je pas als hij in de fles zit. Maar dan moet je er wel snel bij zijn. Voordat je het weet zijn de wijnboeren weer door hun voorraad heen. De eerste wijnen van 2023 zitten eindelijk in de fles. De Apostelhoeve was haantje de voorste. “Het wachten is voorbij!” De komende weken en maanden bottelen andere domeinen.

Het bottelen is het sluitstuk van het productieproces. Letterlijk. Als de wijn in de fles zit, gaat er een afsluiter op de fles. Dat is een dop, een kurk of een schroefdop. De wijn moet zo weinig mogelijk in aanraking komen met zuurstof. De afsluiter is nodig voor de houdbaarheid. De wijnmaker mag het bottelen niet onderschatten. Door nonchalance kan z’n wijn bij deze laatste stap helemaal naar de knoppen gaan. Het bottelapparaat, de flessen en alle slangen, pompen en koppelingen moeten brandschoon zijn. Een klein beetje vuil kan alle wijn bederven.

Hygiëne

Grote domeinen hebben een bottelmachine. Kleinere domeinen gebruiken een eenvoudig bottelapparaat of huren een ‘mobiele bottelaar’ uit Duitsland in. Het draait bij het bottelen om hygiëne en een strakke organisatie. Om kosten te besparen en duurzaam te werken, kiezen vooral kleinere domeinen voor gebruikte flessen. Dat is een prima keuze, maar het vraagt wel om extra aandacht voor de hygiëne. Er mogen geen oude resten in de fles achterblijven. Ze moeten heel grondig worden ontsmet en schoongespoeld.

Smaakprofiel

Dit voorjaar bottelen domeinen de witte wijnen van 2023 en ook witte en rode wijnen van 2022, die al een jaartje rijpten op barriques. De wijn is niet vanzelfsprekend klaar voor het bottelen. “We proeven regelmatig. Dan checken we de aromatische complexiteit die we in onze wijn willen hebben”, vertelt Adam Dijksta van De Colonjes. “Zodra die aansluit bij het smaakprofiel dat we voor ogen hebben, gaan we bottelen.” De wijnen die rijpten op hout vragen extra aandacht. Jules Nijst van De Wijngaardsberg legt dat uit.

Temperatuur

“Een van de klussen die daarvoor moet gebeuren is het ‘afsteken’. We pompen de wijn voorzichtig uit de vaten, zodat we alleen de heldere wijn eruit halen en het bezinksel op de bodem achterblijft.” Bij het vullen van de flessen moet de temperatuur op 16 tot 21°C gehouden worden. Als het ‘afvullen’ te snel gaat, warmt de wijn op. En als het te langzaam gaat, koelt de wijn af. Dat mag niet. De bottelaars moeten pakweg 1,5 cm vrijlaten tussen de wijn en de hals van de fles, zodat de kurk er nog correct en zonder problemen bovenop kan.

Opdonder

Het doel van de afsluiter is om de fles helemaal luchtdicht te maken. Er mag geen lucht en vocht bij de wijn komen. Het afsluiten kan met de hand en machinaal. Na de plaatsing van een dop of een kruk gaat er een aluminium capsule of zegellak over de nek van de fles heen. Dat is om de dop te beschermen tegen beschadiging. De allerlaatste stap is het plakken van het etiket. “Daarna moeten de flessen nog even liggen, want ze krijgen een opdonder van dat bottelen.” En dan kunnen ze eindelijk in de verkoop.