Kwaliteit en werkgelegenheid in Nederlandse wijnbouwsector

Het is een kunst om kwaliteit te leveren, vooral als je te maken hebt met beperkingen en regels. Als het aan de overheid en de zorgsector ligt, beperken we de consumptie van alcoholhoudende dranken. Dat is begrijpelijk. Als een product toch alcohol bevat, moet het zo natuurlijk mogelijk gemaakt worden. Zonder schadelijke bestrijdingsmiddelen en toevoegingen. Wijnmakers doen ook pogingen om ‘alcoholvrije’ wijn te maken. Maar dat is geen sinecure, want alcohol geeft het fruit de smaak. Zonder alcohol heb je toch nog vaak een smakeloze wijn.

Bram van Iterson

Door druivensap toe te voegen probeert de wijnmaker er toch nog iets van te bakken. Een recente proeverij bevestigde dat voor mij opnieuw. Er is wel voortuitgang op dit terrein, maar vooralsnog is het procedé om alcoholvrij bier te maken succesvoller. Dat het een kunst is om een kwaliteitsproduct neer te zetten, geldt in het bijzonder voor wijn. Het uiteindelijke resultaat is afhankelijk van allerlei factoren, zoals het klimaat, de bodem, de ligging, het druivenras en de wijnboer met de keuzes die hij maakt in de wijngaard en bij de opvoeding van de wijn.

Het klimaat in Nederland en onze buurlanden, tot in Scandinavië toe, leent zich steeds beter voor het verbouwen van druiven. De druiventeelt is mede door het beleid van de Europese Unie best schoon. De uitstoot van stikstof is te verwaarlozen. In vergelijking met andere agrarische activiteiten is de milieubelasting beperkt. Maar schade door extreme weersomstandigheden en ziektes liggen altijd op de loer. Het klimaat hebben we niet in de hand. Toch lukt het ons steeds beter om kwaliteit te maken. Dat bewijzen kenners en keuringen.

De schaal waarop we dat doen is bescheiden. Zo’n snelle aanwas als in België is voor ons niet haalbaar. De Nederlandse wijnbouw groeit langzaam en gestaag. Op enkele domeinen na is de omvang van de bedrijven beperkt. Misschien is gestage duurzame groei beter. Wij maken geen bulkwijn, maar produceren met passie een kwaliteitsproduct. Het is jammer dat bestuurders in ons land de wijnbouwsector nog niet echt opmerken als innovatieve speler. Onze sector biedt inmiddels wel werk aan honderden mensen. Veel wijnboeren exploiteren een ‘gemengd bedrijf’ met andere teelt, cursussen, dagbesteding, horeca, proeverijen, verblijfsrecreatie en zorg.

En dan heb ik het nog niet over de honderden vrijwilligers die actief zijn in de wijngaard. Ze beleven er plezier aan om zo te onthaasten of een zinvolle dagbesteding te hebben.  Samen zorgen ze voor kwaliteit. En ja, daar hangt een prijskaartje aan. Ik vergelijk het met andere producten waarvan men zegt dat ze de aarde belasten. Kies voor minder en voor beter: liever een goed glas, dan een slechte fles. Ik bezoek gedurende het jaar relatief veel wijngaarden en herken de passie en de kwaliteitstoename. Het is daarom ook mooi om de wijngaardeniers te mogen ondersteunen in mijn huidige rol.

Auteur

Bram van Iterson

Bram van Iterson is jurist en hogeschooldocent. Hij is daarnaast voorzitter van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP), de branchevereniging van commerciële wijnboeren.

In zijn vrije tijd is Bram ook nog actief als lid van een gemeentelijke adviesraad voor het sociaal domein en voorzitter van een hogeschool beroepscommissie. De VNWP werd in 2016 opgericht, nadat het Productschap Wijn werd opgeheven. Bram schrijft zijn column op persoonlijke titel en verwoordt niet de visie van de VNWP, tenzij anders aangegeven.

Bram schrijft columns over zijn ervaringen met Nederlandse wijnbouw.