Gewürztraminer
De gewürztraminer is een eigenzinnige druif. Z’n naam verklapt al dat hij garant staat voor krachtige en kruidige wijnen. De verleidelijke rozengeur is z’n visitekaartje. De gewürztraminer is met recht een monument, want hij staat al eeuwenlang z’n mannetje. Ergens aan de Deutsche Weinstrasse vind je een piepklein dorpje waar hij zelfs al 400 jaar voor mooie wijnen zorgt.
Dat betekent niet dat het in de wijngaard een makkelijke klant is. De opbrengst van de gewürztraminer is laag, maar dat past bij een paradepaardje! Hij is nauw verwant aan de riesling, die zijn bestaan dankt aan een kruising met onder andere de gewürztraminer.
Synoniemen
Overal in de wereld kom je de gewürztraminer tegen, maar het meest in Duitsland. Officieel gaat hij door het leven als de roter traminer. De kleur van de schil is namelijk roze tot paars. De naam gewürztraminer is echter het meest ingeburgerd. In de Duitse deelstaat Baden staat hij ook bekend als clevner.
Herkomst
Over de bakermat van de gewürztraminer zijn de geleerden het niet eens. Stamt hij uit Griekenland? Of uit Noord-Italië? De traminer is een druif die in Alto Adige al in de 15e eeuw werd gebruikt voor het maken van miswijn. Dat gebeurde in het dorpje Tramin. Daar liggen dus de roots van zijn voorouders, want de gewürztraminer is een geselecteerde mutatie van de traminer. Een eeuw later komen we hem zelf al tegen in Duitsland.
Wereldwijd
Hoewel de gewürztraminer overal in de wereld voorkomt, voelt hij zich het meest thuis in Duitsland. Daar vind je 830 hectare aan wijnstokken van de aromatische klassieker. Hij doet het ook prima in de Elzas en verder kom je hem tegen in Australië, Californië, Hongarije, Italië, Nieuw-Zeeland, Oostenrijk en zelfs Oekraïne. Hij heeft een relatief koel klimaat nodig met bij voorkeur droge en warme zomers.
De wijngaard
De gewürztraminer is geen fan van kalkrijke grond. Hoewel hij niet schrikt van een beetje nattigheid en vorst is hij gevoelig voor ziekten. De stok groeit middelmatig. Rechtopstaand. Het blad is lekker stevig en donkergroen van kleur. De schil van de druiven is dik. En roze van kleur. Het rendement van de gewürztraminer is ronduit laag, maar misschien onderstreept dat juist dat het een paradepaardje is.
Oogst
De trossen van de gewürztraminer zijn compact. En de kleine druiven hebben veel tijd nodig om te rijpen. Meestal kunnen ze half oktober geoogst worden. De wijnboer kan de trossen wat langer laten hangen om er een zoete dessertwijn van te maken. De gewürztraminer kan een rijpheid bereiken die overeenkomt met een hoge Auslese. De druiven voor de zoete dessertvarianten worden met de hand geplukt. Alleen de beste druiven die zijn aangetast door edelrot gaan naar de persing. Dat maakt de flesjes behoorlijk prijzig.
De kelder
De uitdaging van het vinificatieproces is om tijdens een erg warm en zonnig groeiseizoen het alcoholpercentage in de wijn binnen de perken te houden. De gewürztraminer gaat meestal solo de fles in, maar is ook zeer geschikt voor een blend met de riesling. De wijnen zijn elegant en soms zwaar. De zuurgraad is laag.
Rijping
Wijnmakers kunnen met deze druif alle kanten op, van droog tot mierzoet. De wijnen rijpen in RVS.
Het glas
De kleur van de Gewürztraminer is strogeel tot goudgeel. Hij heeft een uitgesproken smaak, bijzonder aromatisch. Dat maakt hem minder geschikt als aperitief. Sowieso moet je houden van aromatische wijnen om te kiezen voor een Gewürztraminer.
Smaak
De weelderige geur van de Gewürztraminer doet denken aan bloeiende rozen. In het smaakprofiel kom je bloemen en voorjaarsbloesem tegen. En ook tropisch fruit, denk daarbij aan bittere sinaasappel, kiwi, lychee en mango, Op de achtergrond ontdek je kruiden en een beetje honing. Ook een droge Gewürztraminer bevat meestal een restzoetje.
Houdbaarheid
De Gewürztraminer blinkt niet uit door z’n frisse zuren. Deze wijn heeft andere kwaliteiten. Daarom moet je de wijn bij voorkeur jong drinken.
Serveertemperatuur
Een wijn schenk je koel. Dat wil zeggen tussen de 8°C en 10°C.
De combinatie
De gewürztraminer heeft een uitgesproken smaak. Dat maakt de droge variant minder geschikt als aperitief. Hij is goeie maatjes met gerechten met pit. Dat kan bijvoorbeeld een Elzasser zuurkool of iets uit de Aziatische keuken zijn, zoals een Thaise curry. De zoete varianten combineren mooi met desserts met marsepein of chocolade.
De keuring
Met name in het zuiden van het land wagen wijnboeren zich aan de teelt van de gewürztraminer. Dat levert mooie wijnen op, die wat minder vol en frisser zijn dan varianten uit de Elzas. De Nederlandse Gewürztraminer blinkt uit door z’n elegantie. Hij is minder zwaar, maar evengoed een aromatisch bommetje.
Mooie stille wijn: De Daalgaard (Sint Agatha). Stille topwijn: Domein Steenberg (Epen). Mooie dessertwijn: Hoeve Nekum (Maastricht). Top dessertwijn: Domein Steenberg (Epen).